Jeśli masz już zainstalowany system Linux (w naszym przykładzie Debian) w maszynie wirtualnej (tutaj omawiamy VirtualBox) to możesz nim zarządzać z konsoli zdalnie za pomocą połączenia ssh i program np putty.

1. Program putty pobierzesz z tego miejsca, instalacja nie jest wymagana

2. Interfejs sieciowy maszyny wirtualnej ustaw w trym mostkowany (ang. bridged) aby miała bezpośredni dostęp do twojej sieci fizycznej. Uważaj jednak, jeśli na tej maszynie masz jakieś usługi sieciowe np serwer DHCP może to ‚namieszać’ w Twojej sieci. W tym wypadku pozostań przy trybie NAT.

a. Dostęp bezpośredni czyli sieć mostkowana
– w maszynie wirtualnej ustaw interfejs sieciowy na mostkowany

– kolejno ustaw wybrany (zapewne jeden) interfejs sieciowy na mostkowany (bridged)

– teraz trzeba sprawdzić jak ustawiony jest interfejs sieciowy Debiana pracującego w maszynie, generalnie po instalacji (a to tu omawiamy) jest ustawiony na klienta DHCP czyli automatyczne pobieranie adresu IP
– zaloguj się do Debiana (najlepiej na konto root) i wydaj polecenie

#ip address show

– możesz też użyć skrótowej formy

#ip a

– zobaczysz jaki masz przydzielony adres IP

– interfejsy sieciowe są numerowane od 1 (pierwszy to pętla zwrotna, nas tu nie interesuje), jeśli wykonano standardowa instalację Debiana to masz jeden interfejs o numerze 2 i zazwyczaj będzie on miał nazwę ‚enp0s3’
– sprawdź jaki ma adres IP, jeśli coś w stylu 10.0.2.15/24 to oznacza, że system Debian nadal ma przypisany adres z trybu NAT, to się zdarza, czasem maszyna wirtualna nie zorientuje się, że coś jej zmieniono
– aby pobrać nowy adres z linii poleceń wydaj komendę:

#dhclient enp0s3

– pozwoli to odnowić adres IP w systemie, jeśli w Twojej sieci działa serwer DHCP (a zapewne działa) to po chwili (czasem aż kilkadziesiąt sekund) system otrzyma poprawny adres, sprawdź to poleceniem ‚ip a’

#ip a

– jeśli system Debian (lub inny w maszynie) pokazuje nadal poprzedni adres możesz maszynę przeładować, to zazwyczaj pomaga
– jeśli adres jest poprawny przejdź do punktu 3 tego opisu, gdzie zalogujemy się zdalnie

b. Tryb NAT
– w tym trybie aby zalogować się do Debiana w maszynie wirtualnej przez sieć trzeba wykonać tzw. przekierowanie portów ponieważ NAT blokuje dostęp od strony sieci LAN
– wejdź na kartę danego interfejsu sieciowego (Ustawienia maszyny / Sieć)
– przejdź do Zaawansowane
– wejdź w Przekierowania portów

– w oknie jakie się otworzy (w minimalnej) konfiguracji trzeba wpisać port hosta i port docelowy; port hosta to port na jakim VirtualBox będzie nasłuchiwał natomiast port docelowy to port na jaki ruch zostanie przekazany; port docelowy jest w maszynie wirtualnej i w naszym wypadku musi to być port TCP numer 22 czyli usługa serwera ssh

– po zatwierdzeniu można się zalogować na usługę ssh pracującą za NAT w maszynie wirtualnej; logujemy się na adres IP hosta, może to być adres IP jaki host ma przydzielony lub może to być adres pętli zwrotnej, portem na jaki wykonamy połączenie jest port 10000 czyli taki port jaki został ustalony w przekierowaniu

– usługa NAT programu VirtualBox wygląda jak niżej:

3. Zdalne logowanie do systemu Debian
– mamy już program putty, wiemy już jaki adres IP posiada maszyna wirtualna, możemy się zalogować po sieci za pomocą ssh
– uruchamiamy pytty i wpisujemy adres maszyny wirtualnej, protokół SSH

– jeśli teraz po naciśnięciu Open pojawi się okno błędu

– to prawdopodobnie na Debianie nie jest zainstalowany serwer SSH; tak może być gdy podczas instalacji nie był on wybrany lub w danej wersji Debiana nie był uwzględniony w obrazie instalacyjnym
– doinstalujemy zatem serwer SSH
– w wierszu poleceń Debiana, z konta root wykonajmy polecenie:

#systemctl status ssh

– jeśli otrzymamy informację, że taka usługa nie może być znaleziona to znaczy, że nie jest zainstalowana

– najpierw warto wykonać uaktualnienie pakietów instalacyjnych poleceniem

#apt-get update -y

– kolejno instalujemy serwer ssh poleceniem

#apt-get install ssh -y

– po instalacji ponownie sprawdzamy czy działa

#systemctl status ssh

– teraz jest ok, możemy się logować za pomocą ssh
– ponownie próbujemy zalogować się za pomocą putty
– powinna pojawić się informacja od serwera ssh (cyfrowy odcisk palca tego konkretnego serwera), klikamy w Yes

– i pojawia się możliwość zalogowania
– musimy logować się jednak teraz nie na konto ‚root’ ale na konto zwykłego użytkownika (był utworzony podczas instalacji, w naszych przykładach bło to jnowak); takie domyślne ustawienia ma serwer ssh na Debianie, że ze względów bezpieczeństwa nie pozwala na zdalne logowanie bezpośrednio na użytkownika ‚root’ (można to oczywiście zmienić)
– logujemy się zatem na jnowak

– i już jesteśmy na konsoli systemu pracującego w maszynie wirtualnej
– można pracować jak na zwykłym systemie
– możemy teraz przelogować się na konto root za pomocą polecenia:

#su –

– aby zakończyć pracę w konsoli i odłączyć się Debiana naciśnij CTRL-D lub wpisz w konsoli ‚exit’ i naciśnij enter
– jeśli z konta jnowak zalogowano się na root to exit trzeba będzie wpisać dwa razy ponieważ polecenie to po prostu wyloguje z aktualnej sesji
– aby całkowicie wyłączyć system Debian wpisz w linii poleceń  (z konta root)

#poweroff

Pracując z programem putty mamy możliwość kopiowania tekstów do/ze schowka między Debian a system hosta, czego nie umożliwia praca w oknie VirtualBox (domyślnie, ponieważ jest coś takiego jak dodatki gościa, które ten problem rozwiązują ale to inny temat).

 

 

W tym wpisie pokazano jak zainstalować Linux Debian 64bit (11.5) netinst w maszynie wirtualnej VirtualBox.

Niniejsza wersja Debiana bazuje na instalacji sieciowej czyli obraz ISO zawiera minimalną ilość elementów, reszta zostanie pobrana z Internetu w trakcie instalacji.

1. Utworzenie maszyny wirtualnej
– pobieramy obraz ISO Debiana w wersji instalacji sieciowej (tzw. netinst)

po wejściu w powyższy link klikamy po lewej na wybraną architekturę naszego komputera, przeważenie będzie to amd64

kolejno pobieramy plik ISO instalatora

– tworzymy maszynę wirtualną (typ Linux/Debian 64, 2GB RAM, 20GB dysk dynamiczny) tutaj przykład jak utworzyć maszynę wirtualną
– interfejs sieciowy maszyny wirtualnej ustawiamy na NAT albo Bridged (maszyna musi mieć dostęp do Internetu, więcej informacji o sieci VirtualBox tutaj)

2. Instalacja
– po uruchomieniu maszyny wirtualnej wybieramy instalację tekstową

– kolejno język, w tym przykładzie angielski

– następnie region: wybieramy u dołu listy other i kolejno Europe i dalej Polska

– tzw. locale zostawiamy na US

– ustawiamy Keymap na Polish

– czekamy na załadowanie wymaganych elementów instalatora
– ustalamy nazwę hosta (można to wykonać później):

– domenę zostawimy pustą

– kolejno trzeba ustalić (należy podać dwa razy celem potwierdzenia) hasło głównego użytkownika o nazwie ‚root’

– w następnym kroku tworzymy nowego użytkownika np o nazwie ‚jnowak’, najpierw podając pełne dane Imie i Nazwisko

– kolejno login

– i następnie hasło dla tegoż użytkownika

– teraz czas na ustalenie partycji dyskowych, ja wybiorę ręczne

– w kolejnym kroku wybieramy dysk (w naszym przypadku mamy jeden)

– potwierdzamy inicjalizację dysku (jest nowy i czysty)
uwaga: jeśli instalacja odbywa się na fizycznym komputerze trzeba upewnić się, że nic z dysku nie skasujemy a najlepiej instalować na nowym, czystym dysku

– w sekcji dostępnego na dysku miejsca zaznaczamy wolny obszar i naciskając Enter przechodzimy do jego konfiguracji

– ustawimy dwie partycje: 90% miejsca to partycja na system pozostałe miejsce przeznaczymy na partycje wymiany czyli plik pamięci wirtualnej

– tworzymy nową partycję:

– podajemy około 90% wielkości dysku, tutaj 19 GB

– zaznaczamy Primary (będzie to partycja podstawowa)

– zlokalizowana na początku wolnej przestrzeni dyskowej

– w podsumowaniu zaznaczamy Bootable flag i wybieramy „Done settings…”

– to utworzy nam pierwszą partycję przeznaczoną w całości na system Linux Debian
– zaznaczmy teraz pozostałe wolne miejsce

– i tworzymy nową partycję

– przeznaczamy na nią całe wolne miejsce

– zaznaczamy ją jako partycję logiczną

– w kolejnym oknie musimy określić jej typ, klikamy w Enter w pierwszej pozycji „Use as…”

– i z listy jaka się wyświetli wybieramy ‚swap area’

– zatwierdzamy klikając w „Done settings…”

– zatwierdzamy wszystkie zmiany na dysku

– zaznaczając Yes w kolejnym oknie zapisujemy je na dysku

– kolejno czekamy na wczytanie niezbędnych modułów
– na pytanie czy skanować dodatkowe nośniki odpowiadamy Nie ponieważ ich nie mamy

– jako kraj serwera z którego będą pobierane pakiety wybieramy Polskę

– i kolejno wybieramy odpowiednie źródło

– pomijamy HTTP Proxy

– po połączeniu z hostem Debiana pojawia się wybór pakietów do instalacji, co zobaczymy na ekranie to zależy od instalowanej wersji systemu; w jego minimalnej postaci będzie to tylko system podstawowy

Jeśli instalujesz inną wersję Debiana np. z płyty DVD możesz zobaczyć więcej pakietów do wyboru:

– po instalacji nastąpi ponowne uruchomienie maszyny wirtualnej i załaduje się instalowany system do którego możemy się zalogować podanymi wcześniej danymi (użytkownik root albo ten, którego utworzyliśmy później)

Po ukończonej instalacji warto zmienić tryb pracy interfejsu sieciowego maszyny wirtualnej na mostkowany (ang. Bridged) aby zarządzać systemem Debian za pomocą np ssh. Jak to zrobić opisano tutaj.

W tym przykładzie pobierzemy obrazy Debiana Server i zainstalujemy go w maszynie wirtualnej VirtualBox. Dodatkowo doinstalujemy proste i lekkie środowisko graficzne LXDE oraz środowisko programistyczne CodeBlocks, a także skonfigurujemy pewne dodatki.

A) Pobieranie Debiana

Debiana można pobrać z oficjalnego źródła, jest tam link do interesującej nas architektury. W tym przypadku pobieramy wersję i386 czyli PC 32 bity w postaci kilku obrazów DVD.

B) Tworzenie maszyny wirtualnej

Tworzymy nową maszynę wirtualną, 32bity 2GB pamięci, umieszczając ją w wybranym katalogu:

Wirtualny dysk twardy wystarczy jak na razie 8GB, dynamiczny, format VHD.

Możliwe, że na karcie Płyta główna trzeba będzie ręcznie zaznaczyć opcje I/P APIC

Kolejno wchodzimy w ustawienia nowej maszyny (Ctrl-S), gdzie możemy ustalić np ilość rdzeni procesora na np 2 co w zupełności wystarczy:

W sekcji Sieć ustawiamy tryb mostkowany:

Teraz w sekcji Pamięć, klikając w ikonkę CD, wczytujemy uprzednio pobrany obraz ISO płyty DVD z wersją instalacyjną Debiana:

Kiedy obraz ISO zostanie wczytany zatwierdzamy OK

C) Instalacja systemu Linux Debian (tylko konsola, bez grafiki)

Po uruchomieniu się instalatora wybieramy menu Install (instalacja w trybie tekstowym)

Kolejno wybieramy język (w tym przypadku Polski), następnie kraj Polska, układ klawiatury polski, czekamy chwilkę na załadowanie podstawowych plików instalatora.

Następny etap to ustalenie nazwy hosta. W sieci każde urządzenie powinno mieć swoją nazwę, nadajmy zatem myLinux (można to potem zmienić)

Kolejno nazwa domeny, nadajmy: mojafirma.msft

Teraz ustalamy hasło głównego administratora czyli użytkownika root (trzeba wpisać dwa razy):

Kolejny etap to utworzenie pierwszego użytkownika, niech nazywa się Jan Nowak

Musimy także ustalić dla niego nazwę logowania, niech to będzie jnowak (w większych systemach IT schemat nazewnictwa kont użytkowników wymaga bardzo starannego przemyślenia):

Teraz czas na konfigurację pamięci dyskowej. To gruby temat więc teraz tylko powiemy o podstawach. Dyski, w zależności od pojemności, moga mieć format MBR lub GPT. W naszym wypadku jest to MBR. Powoduje to konieczność utworzenia na dysku partycji. Jest to fizycznie wydzielona część dysku jaką możemy sformatować w wymaganym systemie plików. W naszym wypadku podzielimy ręcznie (jest też kreator) dysk na dwie partycje: podstawową dla systemu oraz logiczną (umieszczoną w rozszerzonej) dla pamięci wirtualnej (ang. swap). Pamięć wirtualna jest wymagane przez Linux zawsze warto taka partycje stworzyć.

Doskonałym programem do konfiguracji partycji jest GParted. Możemy także pobrać obraz ISO systemu GParted Live (na CD/DVD/pendrive) lub System Rescue CD. System taki umożliwia uruchomienie bez instalacji i np partycjonowanie dysku, naprawę systemu itp.

Wybieramy zatem nasz dysk (w tym wypadku mamy tylko jeden oznaczony SCSI3 ATA VBOX HARDISK

Wybieramy tworzenie nowej partycji:

Zaznaczamy wolną przestrzeń:

Tworzymy nowa partycję w tejże przestrzeni:

Określamy jej wielkość, może być 8GB, pozostałe miejsce będzie przeznaczone na partycję wymiany, czyli kasujemy wpis i wpisujemy 8 GB

Wybieramy partycję podstawową (logiczne umieszczone są na rozszerzonej):

Lokalizacja partycji to początek dysku:

Konfigurujemy jak niżej:

Formatujemy partycje w linuksowym systemie plików ext4, montujemy jako główny stystem plików

Gdy gotowe, wybieramy Zakończono ustawianie partycji.

Kolejny etap to utworzenie partycji wymiany, zaznaczamy pozostałą wolną przestrzeń

Wybieramy Utwórz nowa partycję, akceptujemy podany rozmiar:

Wybieramy Logiczna:

Jako typ wybieramy „przestrzeń wymiany”

Zatwierdzamy i kończymy ustawianie partycji:

Zatwierdzamy jeszcze zapis na dyskach

Teraz chwila upłynie na kopiowaniu i instalacji plików systemu operacyjnego Linux.

Kiedy pojawi się monit o skanowanie pozostałych płyt DVD dystrybucji można to zrobić. Należy w VirtualBox wczytać obraz ISO drugiej płyty:

W oknie jaki się pojawi wybieramy Dodaj

Wczytujemy obraz nr 2. Możliwe, że VirtualBox zgłosi monit o wymuszenie odmontowania aktualnego obrazu – zgadzamy się.

Wybieramy skanowanie:

Identycznie postępujemy z obrazem 3. Po skanowaniu obraz trzeba zamienić na numer 1 (pewnie znowu trzeba będzie zaakceptować wymuszenie odmontowania).

Teraz kolejna, dłuższa chwila na pobranie plików.

Jeśli pojawi się monit o udział w konkursie, wybieramy nie:

Teraz pojawia się opcja wyboru pakietów do instalacji, wybieramy jak niżej:

Czyli nie instalujemy środowiska graficznego oraz instalujemy serwer ssh czyli bezpieczna, szyfrowana, zdalna konsola.

Jesteśmy już przy końcu instalacji ale trzeba jeszcze ze zdecydować czy instalować manager rozruchu GRUB. Umożliwia on rozruch systemu przy różnych opcjach czy uruchamianie różnych systemów operacyjnych zainstalowanych na jednym komputerze (o ile takowe posiadamy).

Wybieramy dysk /dev/sda

Po przeładowaniu pojawia się okno konsoli. Należy podać login (jnowak lub root) i hasło:

Na już mamy podstawową instalację systemu Linux Debian. W tym momencie dobra praktyką będzie zatrzymanie maszyny wirtualnej (w Linux należy wydać polecenie poweroff) i spakowanie pliku wirtualnego dysku twardego maszyny do np archiwum 7ZIP oraz utworzenie migawki.

– Spakowanie dysku:

Przechodzimy do folderu z maszyną wirtualną i pakujemy plik dysku:

Tak utworzone archiwum należy zachować w innym katalogu niż katalog maszyny wirtualnej.

– Wykonanie migawki

W programie VirtualBox klikamy menu i wybieramy Migawki:

W oknie po prawej klikamy Take, wpisujemy nazwę migawki i opis. Przyda się gdy coś zepsujemy.

D) Instalacja dodatków gościa

Logujemy się na konto użytkownika jnowak i przełączymy się na konto root poniższym poleceniem:

> su –

(su i myślnik)

Trzeba podać hasło tegoż użytkownika.

Sprawdzamy czy jest dostęp do internetu:

> ping wp.pl

Najpierw instalujemy dodatki gościa (wersja ręczna z konsoli):

– wczytujemy obraz ISO z dodatkami:

menu Urządzenia/Zamontuj obraz płyty z dodatkami gościa…

– montujmy obraz w katalogu /mnt za pomocą polecenia

> mount -t auto /dev/sr0 /mnt

– przechodzimy do katalogu /mnt i uruchamiamy plik

> ./VBoxLinuxAdditions.run

– jeśli nie mamy możliwości uruchomienia z płyty CDkopiujemy ten plik na dysk np do katalogu /root

> cp VBoxLinuxAdditions.run /root

– przechodzimy do katalogu root i za pomocą polecenia

> chmod 555 VBox…run

zmieniamy parametry pliku pozwalając na jego uruchomienie, uruchamiamy wydając polecenie:

> ./VBoxLinuxAdditions.run

czyli uruchamiamy instalatora dodatków, załatwi on za nas wszystko. Po instalacji wymagany jest restart.

Z) Instalacja niezbędnego oprogramowania

Instalujemy jeszcze kilka przydatnych aplikacji oraz środowisko programistyczne:

> apt install mc htop build-essential gzip screen sudo vim

Jeśli pojawi się informacja o potrzebie zmiany nośnika DVD w napędzie wirtualnej maszyny

trzeba to wykonać z menu VirtualBoxa:

i dopiero wtedy można kontynuować instalację.

E) Instalacja i konfiguracja polecenia sudo
Polecenie sudo jest przeznaczone do celów administracyjnych. Umożliwia wykonywanie poleceń systemu Linux z uprawnieniami administratora czyli użytkownika root.  Instalujemy zatem sudo (oczywiście z konta użytkownika root):

> apt install sudo

Kolejnym krokiem jest określenie kto i jak może używać tego polecenia. Wydajemy polecenie

> visudo

Pojawi się edytor pliku konfiguracyjnego. Aby umożliwić użytkownikowi jnowak zarządzanie systemem trzeba dodać go do tego pliku i ustalić mu odpowiednie paramatry.

E) Instalacja z repozytoriów internetowych
Jeśli podczas instalacji z DVD pojawią się błędy lub brak wymaganego oprogramowania można instalację przeprowadzić z Internetu

– instalujemy tekstowy manager plików: Midinght Commander

> apt install mc

– uruchamiamy go poleceniem mc i przechodzimy do katalogu /etc/apt
– edytujemy plik sources.list (klawisz F4 i wybieramy z menu domyślny edytor jako mc)

– w pliku wstawiamy znak komentarza # przed linie z repozytoriami CD/DVD i zmieniamy pozostałe linie:

Plik powinien zawierać:
#===================================================================
deb http://deb.debian.org/debian buster main

# deb cdrom:[Debian GNU/Linux 10.7.0 _Buster_ – Official amd64 DVD Binary-1 20201205-11:17]/ buster contrib main
#deb cdrom:[Debian GNU/Linux 10.7.0 _Buster_ – Official amd64 DVD Binary-1 20201205-11:17]/ buster contrib main
#deb cdrom:[Debian GNU/Linux 10.7.0 _Buster_ – Official amd64 DVD Binary-2 20201205-11:17]/ buster contrib main
#deb cdrom:[Debian GNU/Linux 10.7.0 _Buster_ – Official amd64 DVD Binary-3 20201205-11:17]/ buster contrib main

deb http://security.debian.org/debian-security buster/updates main contrib
deb-src http://security.debian.org/debian-security buster/updates main contrib

# buster-updates, previously known as ‚volatile’
# A network mirror was not selected during install.  The following entries
# are provided as examples, but you should amend them as appropriate
# for your mirror of choice.
#
# deb http://deb.debian.org/debian/ buster-updates main contrib
# deb-src http://deb.debian.org/debian/ buster-updates main contrib
#===================================================================

– teraz wydajemy polecenie aktualizacja pakietów:

> apt update ; apt upgrade -y

– i kolejno możemy instalować już z repozytoriów internetowych:

> apt install mc htop build-essential gzip screen sudo vim

F) Instalacja tekstowego środowiska programistycznego IDE dla języka C i C++

Jest taki dość stary projekt WPE udostępniający tekstowe środowisko programistyczne C/C++. Możemy je instalować (oczywiście z konta root) poleceniem

> apt install xwpe

Środowisko uruchamiamy w terminalu poleceniem

> wpe

Wygląda identycznie jak stary, dobry Borland Turbo C++ dla DOS 🙂 Do pracy wymaga kompilatora np gcc g++ instalowanego z pakietem build-essental. Aby uruchomić IDE z wymiarami terminala 120×30 znaków wydajemy polecenie

> lxterminal –geometry=120×45 -e /usr/bin/wpe

Aby było prościej można napisać skrypt o zawartości:

Zapisać pod wybraną nazwą np wpe-start.sh i nadać uprawnienia do uruchomienia:

> chmod 555 wpe-start.sh

G) Instalacja prostego środowiska graficznego LXDE

Jeśli wybrano instalację systemu Linux bez środowiska graficznego, można dodać teraz dość proste ale przydatne LXDE. Zajmuje około 650 MB.

– logujemy się na konto root
– wydajemy polecenie

> apt update ; apt-upgrade -y
> apt install lxde-core

Po restarcie logujemy się już w oknach. Aby zmienić rozdzielczość:

W menu Openbox Configuration Manager dostosujemy wygląd ekranu, wielkość czcionek, motyw, kolory i inne.

F) Instalacje IDE Code::Blocks

Teraz czas na instalację środowiska programistycznego dla C i C++ o nazwie Code::Blocks. Na komputerze hosta uruchamiamy program terminala ssh np putty, mobaxterm czy inny i logujemy się po ssh na adres IP maszyny wirtualnej z Debianem. Aby to wykonać maszyna musi mieć sieć ustawioną w trybie mostkowana (Bridged). Jeśli teraz zmienimy ten tryb trzeba będzie maszynę wirtualną ponownie uruchomić. Sprawdzamy jaki adres ma nasz Linux poleceniem:

> ip address show

Przykładowo:

Z komputera hosta, za pomocą pytty logujemy się zdalnie do naszego Linuxa:

Jeśli pojawi się monit o klucz sesji klikamy TAK

Tutaj jednak nie zalogujemy się na root, tak domyślnie jest ustawiony serwer SSH. Zmienimy to później.

Teraz na komputerze hosta otwieramy stronę CodeBlocks i przechodzimy do sekcji download. Szukamy pozycji programu dla Linuxa np:

Do schowka kopiujemy link tego pliku. Przechodzimy do okna putty, i wydajemy polecenie wget wklejając ze schowka link (trzeba kliknąć prawym klawiszem myszki). Plik pobieramy na Linuxa. Znajduje się on w katalogu domowym aktualnie zalogowanego użytkownika czyli jnowak.

Tworzymy nowy katalog na rozpakowane pliki CodeBlocksa:

> mkdir tmp

Przenosimy pobrany plik do tegoż katalogu:

> mv codeblocks…. tmp

i przechodzimy do tego katalogu:

> cd  tmp

Instalacja programu polega na:

– przejściu na konto root

> su –

– przejściu do katalogu /home/jnowak/tmp (tam jest pobrany plik) dekompresujemy plik:

> xz -d codeblocks…..
> tar -xvpf codeblocks….

– i kolejno instalujemy:

> dpkg -i *.deb

To wystarczy do instalacji CodeBlocks. Pliki instalatora jaki i pobrane archiwum można skasować.

CodeBlocks można także instalować z repozytorium:

> apt install codeblocks

Trzeba się jednak liczyć z tym, że nie będzie to najnowsza wersja.

G) Instalacja przeglądarki

Jeśli jest potrzebna przeglądarka internetowa, to instalujemy ją poleceniem

> apt-get install chromium

Zajmuje ona około 200MB.

H) Dodawanie pozycji do menu LXDE
Aby dodać pozycję do menu LXDE:

– idziemy do katalogu /usr/share/applications
– tam są pliki uruchamiające apliacje
– aby w menu pojawiło się nowa pozycja trzeba któryś z plików (z odpowiedniej kategorii) skopiować na nowa nazwę
– w sekcji Exec wpisać pełną ścieżkę do uruchamianego programu (może być ścieżka do skryptu, który coś nam uruchomi)
– taki plik można także skopiować na pulpit (katalog Desktop danego użytkownika)

przykład: dodajemy do menu Programowanie pozycje dla IDE WPE

– kopiujemy plik codeblocks.desktop na wpe.desktop pozostając w katalogu /usr/share/applications
– plik też można skopiować do katalogu Desktop wybranego użytkownika
– edytujemy nowy plik
– ustalamy w nim, w sekcji Exec ścieżkę do skryptu uruchamiającego WPE: np: /home/jnowak/wpe-ide.sh

plik:

skrypt wep-ide.sh:

Ponieważ kategoria jest Development to ikonka pojawi się w menu Programowanie:

Część pozycji menu (np z WINE) znajduje się w katalogu domowym użytkownika w ~/.local/share/applications. Przykładowo tu znajduje się wpis dla Borland C++ Builder (jak zwykle z nazwą kończąca się na „dekstop”):

X) Instalacja samby i konfiguracja wspólnego katalogu
https://linuxconfig.org/how-to-set-up-a-samba-server-on-debian-10-buster

Samba jest zestawem programów pozwalających udostępniać min systemowi Windows katalogu umieszczone na Linux. Najpierw instalujemy (z konta root oczywiście)

> apt install samba

Po instalacji pojawi się katalog konfiguracyjny /etc/samba, edytujemy w nim plik smb.conf dodając na końcu pliku wpis udostępniający wybrany katalog:

Nazwa w nawiasach [] to nazwa pod jaką zdalny system będzie widział nasz fizyczny katalog, a ten znajduje się w miejscu określanym przez wpis: path = …. Średniki to komentarze.

Plik zapisujemy i tworzymy katalog jaki chcemy udostępniać:

> mkdir /mnt/wszyscy

Nazwa katalogu i umiejscowienie dowolne ale nazwa katalogu musi być zgodna z wpisem path = …. Po utworzeniu katalogu trzeba mu dać uprawnienia do odczytu i zapisu:

> chmod 777 /mnt/wszyscy

Kolejny krok to przeładowanie demona samby:
> systemctl reload smb

Teraz sprawdzamy jaki adres ma nasz Linux:

> ip add sh

albo:

> ifconfig

Idziemy do Windows i otwieramy menu Uruchom (Windows-R), wpisujemy w nim adres naszego Linuxa i nazwę udostępnionego katalogu (ta w nawiasach kwadratowych z pliku konfiguracyjnego samby):

Jak wszystko jest skonfigurowane poprawnie otworzy się okno z zawartością zdalnego katalogu z Linuxa:

 

 

 

Poniższy wpis przedstawia kwestię powiększenia rozmiaru wirtualnego dysku maszyny wirtualnej pod VirtualBox z użyciem pakietu GParted Live.

Jeśli okaże się, że utworzony dysk maszyny wirtualnej jest za mały można po powiększyć. W zależności od wersji VirtualBox można to wykonać za pomocą programu linii poleceń lub interfejsu graficznego. Problem opisano tutaj i tutaj.

Maszyna wirtualna Linux Debian DEV (ta ze środowiskami programistycznymi na nasze zajęcia), czyli ta z zainstalowanymi środowiskami programistycznymi, posiada wirtualny dysk o wirtualnej, dynamicznej pojemności max 14 GB. Jednakże ze względu na to, że taka pojemność na starcie nie jest potrzebna, ustalono na niej partycje:

– systemowa 8GB
– wymiany (swap) 1 GB

Wraz z instalacją oprogramowania trzeba będzie powiększyć partycję systemową. Jak to zrobić? Poniżej początkowy widok partycji:

Przed wszelakim „grzebaniem” w partycjach należy zarchiwizować plik wirtualnego dysku twardego maszyny wirtualnej za pomocą np 7ZIP.

Do jej zmiany wykorzystamy dystrybucję Linuxa o nazwie GParted Live lub System Rescue CD:

– zatrzymujemy naszego Linuxa, którego dysk chcemy powiększyć
– edytujemy naszą maszynę wirtualną z Linuxem ustawiając w napędzie optycznym obraz ISO np System Rescue CD

– kiedy SysResCD się uruchomi (aby uruchomić z CD podczas startu maszyny naciskamy F12 i kolejno klawisz c), w jego konsoli wpisujemy startx tym samym uruchamiając okna
– uruchamiamy program GParted

Teraz musimy wykonać kilka kroków:
a. zwiększenie rozmiaru partycji rozszerzonej
b. przesunięcie w prawo partycji logicznej swap
c. przesunięcie początku partycji rozszerzonej w prawo tym samym jej zmniejszenie
d. powiększenie partycji systemu Linux czuli rozszerzenie jej w prawo

– prawym klawiszem myszki klikamy na partycje rozszerzona (extended) i wybieramy pozycje menu Resize/Moove
– prawą granicę partycji przesuwamy w prawo tak aż zwiększymy jej rozmiar o np 1GB (tyle ile chcemy zwiększyć później rozmiar partycji Linux), rozmiar przed i po zwiększeniu jest podany w pozycji New size

– kolejno prawym myszki klikamy na partycji linux-swap i przeciągamy ja w prawo

– spowoduje to pojawianie się wolnego miejsca między partycjami co pozwoli zwiększyć rozmiar partycji Linuxa
– potwierdzamy informację, że operacja może być niebezpieczna
– kolejny raz klikamy prawym myszki na partycji rozszerzonej, menu Resize/Move
– tym razem przeciągamy jej lewą granicę do końca w prawo

– ostatni krok to rozszerzenie partycji Linux: prawym myszki na niej, menu Resize/Move i jej prawa granicę przeciągamy do końca w prawo

– to, co zrobiliśmy do tej pory jest tylko w pamięci programu, na dysku jeszcze nic się nie zmieniło
– aby zmiany zapisać klikamy w zielony „ptaszek” Apply all operations

– po chwili jest gotowe
– restartujemy maszynę wirtualną, a ponieważ mamy podpięty obraz ISO pod napęd CD trzeba go odmontować lub przy starcie maszyny nacisnąć F12 i wybrać 1 czyli rozruch z dysku

Jak się coś wysypie to trudno, mamy kopię partycji z 7ZIP 🙂