Aby bezpiecznie testować oprogramowania i sam system operacyjny wielce przydatną rzeczą jest oprogramowanie wirtualizacyjne VirtualBox firmy Oracle. Nieco informacji zebrano poniżej.
Czynności do wykonania aby korzystać z wirtualizacji
1. Sprawdzenie w BIOS komputera czy jest włączone wspomaganie wirtualizacji
Po pierwsze procesor musi to obsługiwać. Można tą funkcjonalność sprawdzić w dokumentacji swojego procesora. Każdy BIOS jest inny i nie można konkretnie powiedzieć gdzie ta opcja jest i jak się nazywa ale zazwyczaj ma w nazwie VT-x lub: „virtual”, „virtualization”, „Technologia virtualizacji” itp, opcja ta zazwyczaj jest to w menu związanym z CPU. Więcej informacji tutaj.
Aby wejść w BIOS zaraz po właczeniu komputera należy nacisnąc klawisz F2, F8, F10, Del czy inny. Zazwyczaj jest ta informacja przez krótki czas wyświetlana u dołu ekranu zaraz po właczniu komputera.
Każdy BIOS jest inny i wygląda inaczej zatem szukaj pozycji z frazą „virtual”. Czasem opcje te znajdują się w dwóch czy nawet trzech miejscach. Przykłady poniżej.
Poniżej kilka sposobów szybkiej weryfikacji czy komputer wspiera wirtualizację:
Wymagania systemu sprzętowego i operacyjnego
Przed używaniem VirtualBox należy sprawdzić czy system operacyjny pozwala na uruchomienie wirtualizacji.Podstawowa sprawa to obsługa sprzętowego wspomagania wirtualizacji. Technologie AMD-V oraz INTEL-VTx. Wspomaganie musi być zaimplementowane w procesorze oraz w oprogramowaniu układowym BIOS/UEFI. Obsługę wirtualizacji można zazwyczaj włączyć w ustawieniach BIOS/UEFI.
Dla Windows 10 sprawdzimy obsługę wirtualizacji za pomocą menadżera zadań:
Lub za pomocą wiersza poleceń i komendy systeminfo:
Sprawdzimy to za pomocą np programu SecurAble. Program podaje informacje czy nasz system jest w stanie poprawnie obsłużyć wirtualizację.
Powyższy system nie jest w stanie świadczyć pełnych usług wirtualizacji.
pod Linux sprawdzimy to np za pomocą polecenia lscpu:
Tutaj obsługa VT-x jest aktywna.
2. Jeśli mamy pracować z VirtualBox pod Windows 10, należy wyłączyć funkcjonalność Hyper-V:
Wykonamy to w następujący sposób:
– otwieramy Panel sterowania
– przechodzimy do sekcji Programy i funkcje
– po lewej klikamy na wpis „Włącz lub wyłącz funkcje systemu Windows”
– Odznaczamy pozycję Hyper-V (do tego trzeba posiadać uprawnienia administratora)
– niezbędne będzie ponowne uruchomienie systemu
Jeśli nadal pojawiają się problemy z pracą VirtualBox należy wykonać jeszcze poniższe czynności:
Na systemie Windows należy wyłączyć rolę HyperV:
– uruchamiamy (jako administrator) wiersz polecenia czyli rozwijamy menu Start, wpisujemy „cmd” i na pozycji menu „Wiersz polecenia” klikamy prawym klawiszem myszki wybierając „Uruchom jako administrator”
– w oknie jakie się pojawi wpisujemy komendę:
bcdedit /set hypervisorlaunchtype off
– naciskamy Enter i restartujemy system
3. Instalacja VirtualBox (o tym pisze niżej)
4. Instalacja systemu w maszynie wirtualnej
5. Instalacja dodatków gościa
6. Archiwizacja maszyny
7. Tworzenie migawki
8. Klonowanie maszyny wirtualnej
***************************************************************************************************************************
3. Instalacja VirtualBox i konfiguracja maszyny wirtualnej
a. Wirtualizacja – pojęcia podstawowe
– maszyna wirtualna: komputer „udawany” przez oprogramowanie wirtualizacyjne
– gospodarz (ang. host): fizyczny komputer na jakim pracuje oprogramowanie wirtualizacyjne
– gośc (ang. guest): maszyna wirtualna
– migawka: zapisany stan maszyny wirtualnej, do którego zawsze można powrócić inaczej mówiąc odtworzyć go, przydaje się przy testowaniu systemów np. gdy coś „zepsujemy” dzięki migawce można odtworzyć taki system do poprzedniego stanu
– klonowanie maszyny: wykonanie kopii maszyny ale w specjalny sposób, tak aby była rozróżniana przez VirtualBox jako nowa
– UUID: niepowtarzalny identyfikator np dysku twardego, na tej podstawie VB rozpoznaje i identyfikuje nośniki
– wspomaganie sprzętowe: procesor posiada funkcję VT-x/AMD-V wspomagającą w sposób sprzętowy wirtualizację
– wirtualizacja zagnieżdżona: w zwirtualizowanym systemie instalujemy maszynę wirtualna a w niej kolejny system operacyjny
b. Instalacja oprogramowanie Virtual Box i dodatków Extension Pack
Z serwisu VirtualBox pobieramy oprogramowanie VirtualBox w aktualnej wersji oraz odpowiedni Extension Pack (specjalne dodatki).
Instalujemy jak każdy inny program (wymaga uprawnień administratora). Najpierw instalujemy oprogramowanie VirtualBox a kolejno Extension Pack (przez dwukrotne kliknięcia na nim choć nie jest to program wykonywalny) Podczas instalacji może zostać na chwilkę przerwana łączność sieciowa ze względu na instalację sterownika wirtualnej karty sieciowej. Po instalacji pojawi się ikona i wpis w menu.
c. Pobranie obrazów ISO systemów operacyjnych
Z dowolnego serwisu pobieramy obraz ISO interesującego nas systemu operacyjnego. Obrazy ISO są podstawą instalacji maszyn wirtualnych i pełnią rolę wirtualnej płyty CD/DVD. Jeśli chcesz zainstalować MS Windows 10 pobierz wersję ewaluacyjną (na 90 dni) z tego linku. Obraz ISO jaki ściągniesz zapisz na dysku i będzie on podstawą instalacji systemu.
W przypadku Windows 10 Enterprise Edition wybieramy ISO – Enteprise i klikamy Continue. Pojawi się mały formularz, który trzeba wypełnić (dowolne dane). Kolejno wybieramy rodzaj systemu 32 czy 64 it (wybierz 64 bit) oraz język (English bo polskiego brak). Po kliknięciu przycisku „Download ” rozpocznie się pobieranie pliku (obrazu ISO systemu Windows) o nazwie jak poniżej:
19043.928.210409-1212.21h1_release_svc_refresh_CLIENTENTERPRISEEVAL_OEMRET_x64FRE_en-us.iso
Plik jest dość duży więc pobieranie będzie chwilkę trwało.
d. Tworzenie maszyny wirtualnej
– uruchamiamy program VirtualBox i wybieramy menu Maszyna/Nowa
– poniżej przykład dla instalacji MS Windows 10 64 bit
– podajemy nazwę maszyny np „MS Windows 10”
– ustalamy folder w jakiej będą przechowywane jej pliki; trzeba też zdecydować czy wirtualne dyski twarde (mogące mieć docelowo po kilkadziesiąt GB) będą przechowywane wraz z maszyną czy w innej lokalizacji; podobnie ma się sprawa z folderem tzw. migawek, one także mogą zajmować wiele GB; jeśli możesz wybierz folder znajdujący się na dysku SSD – maszyna wirtualna będzie działać znacznie szybciej
– wybieramy typ systemu operacyjnego
– podajemy wersję systemu; jeśli naszej wersji na liście brak to wybieramy najbliższą lub „Other”; trzeba także uwzględnić czy to jest system 32bit czy 64bit
– aby można było wirtualizować systemy 64 należy pracować na systemie 64 bit oraz posiadać funkcjonalność wspomagania sprzętowego wirtualizacji w procesorze (prawie wszystkie nowe procesory posiadają taką funkcjonalność)
– kolejno wybieramy ilość dostępnej pamięci RAM; jeśli na komputerze masz 8GB to za bardzo w wirtualizację się nie pobawisz, wystarczy na dwie, trzy maszyny.
– kolejno ustalamy kwestie wirtualnego dysku twardego: możemy utworzyć nowy lub „podpiąć” istniejący przy czym jeden wirtualny dysk może być podpięty w tym samym czasie do jednej maszyny
– tworzymy więc dysk:
– wybieramy format (nie ma to na tym etapie większego znaczenia) zawsze będzie go można przekonwertować a podane niżej formaty są akceptowane przez wszystkie systemy wirtualizacji
– teraz czas na podjęcie decyzji: dynamiczny czy statyczny: dysk dynamiczny (thin provisining) pozwala na utworzenie wielkiego dysku wirtualnego np 100GB (tyle będzie widział system) ale przy zapisie w pliku o (na początku, kiedy dysk jest pusty) małych rozmiarach np 2MB; dysk taki wraz z umieszczaniem na nim danych będzie się rozrastał; taka opcja pozwala na zaoszczędzenie fizycznego miejsca; zwirtualizowany system widzi dysk o takiej pojemności jak zadeklarujemy np 100GB
– w następnym kroku określamy lokalizację pliku wirtualnego dysku oraz jego pojemność (wirtualna w przypadku dysku dynamicznego)
– pamiętać należy aby na maszyn wirtualne przeznaczyć pojemny i szybki dysk fizyczny
– maszyna wirtualna gotowa
e. Podstawowa konfiguracja maszyny wirtualnej
Po utworzeniu maszyny wirtualnej można ją skonfigurować, choć w większości wypadków ustawienia domyślne w zupełności wystarczą. Na pewno trzeba do maszyn podpiąć jakiś nośnik optyczny z którego instalujemy system, a konkretnie będzie to obraz ISO (jak płyta CD/DVD w prawdziwym komputerze) . Wybieramy więc ustawienia (skrót Ctrl-S lub ikonka żółtego kółka zębatego) maszyny:
Aby wczytać nośnik optyczny idziemy do sekcji Pamięć, kolejno klikamy w ikonkę płyty (opis: Brak) i po prawej pojawi się okno wyboru obrazu ISO w postaci ikono płyty z malutką strzałeczką w dół. Tam możemy wybrać intresujący na s obraz ISO.
W naszym przykładzie może to być pobrany wcześniej MS Windows 10 Eval Edition. Klikamy więc w ikonkę ze strzałeczką i wybieramy pierwszą opcję: „Choose/Create a VirtualOptical Disk…”.
Pojawi się kolejne okno w którym klikamy ikonkę Dodaj (Add)
i w kolejnym oknie jakie się pojawi wybieramy pobrany plik ISO z systemem Windows. Obraz zostanie zapisany na listę znanych nośników
– teraz klikamy w Choose i zamykamy okno naszej nowej maszyny wirtualnej
W razie nie przypisania obrazu dysku CD/DVD do maszyny wirtualnej, przy jej pierwszym uruchomieniu pojawi się monit o wykonanie tej czynności. Trzeba zatem wybrać z dysku odpowiedni obraz ISO i wczytać go. To tak jak byśmy włożyli płytkę CD/DVD do napędu fizycznego komputera.
Jeśli nie potrzebujesz bardziej szczegółowej konfiguracji to wszystko – maszyna wirtualna gotowa. Możesz przejść do instalacji systemu operacyjnego (w naszym przypadku MS Windows 10) w punkcie 4 niniejszego poradnika.
**********************
Jeśli na wybranym obrazie ISO mamy system operacyjny typu Live (najczęściej Linux) można zaznaczyć opcje Live CD/DVD. Po wybraniu obrazu przy ikonce pojawi sie nazwa pliku ISO.
Z przydatnych ustawień mamy jeszcze sekcję System gdzie ustalimy ilość pamięci RAM, rodzaj emulowanego chipsetu, urządzenie wskazujące i inne. Wartości domyślne w większości przypadków będą OK.
W zakładce Procesor ustalamy funkcje fizycznego procesora jakie mają być wykorzystane lub przekazane maszynie wirtualnej. Warto włączyć „Rozszerzone właściwości” choć to zależy od wymagań danej maszyny.
Jeśli masz wielordzeniowy procesor warto przydzielić maszynie wirtualnej kilka rdzeni np. 4 aby działała szybciej.
W zakładce Akceleracja program VirtualBox raczej sam sobie ustali parametry i nie należy ich zmieniać.
W przypadku niepoprawnej konfiguracji w pasku statusu pojawi się informacja, po najechaniu na nią myszką pojawi się dość jasne wyjaśnienie problemu:
Aby maszyna zadziałała każdy tego typu komunikat musi być usunięty przez odpowiednie rozwiązanie problemu.
Jeśli maszyna wirtualna ma korzystać fizycznych elementów typu port szeregowy czy USB, takiej konfiguracji dokonamy w zakładkach Porty szeregowe i USB
Sieć
Obsługa sieci w VB jest zorganizowana dość dobrze i mamy ciekawy wybór interfejsów. Po pierwsze każda maszyna może posiadać do 4 kart sieciowych a każda z nich może pracować w kilku trybach. Można wybrać emulację kilku różnych modeli kart, ustawić adres fizyczny MAC. Najważniejsza opcja to rodzaj podłączenia:
Najważniejsze tryby pracy karty sieciowej:
– Niepodłączona: czyli kabel wyjęty z gniazdka
– NAT: wirtualna karta sieciowa maszyny jest podłączona do naszej fizycznej karty sieciowej w komputerze hosta oraz włączona jest translacja adresów NAT czyli nasza maszyna wirtualna jest za routerem i może być podpięta do dowolnej sieci LAN; jak mamy NAT to z sieci LAN nie ma możliwości bezpośredniego podpięcia się do maszyny wirtualnej przez sieć
– Mostkowana: wirtualna karta jest bezpośrednio połączona z fizyczną kartą w komputerze hosta, może mieć swoje IP, tak jakby maszyna wirtualna i host były podłżczone do przełącznika sieciowego (ang. switch)
– Sieć wewnętrzna: maszyna wirtualna jest podłączona do wirtualnego przełącznika „siedzącego” w VB, nie ma żadnej komunikacji z z hostem ani z siecią LAN hosta; opcja bardzo przydatna przy testowaniu ruchu między maszynami lokalnymi gdy chcemy aby nic nam w tym nie przeszkadzało
Na początek ustaw w trybie NAT (ale nie „Sieć NAT!”) – to powinno być najbardziej optymalne ustawienie.
–
f. Konfiguracja dysków
To, poza siecią, chyba najczęściej wykorzystana opcja i omówimy ja nieco dokładniej. W VB możemy emulować kontrolery SATA, IDE, SCSI, SAS i inne:
Najczęściej, w naszych zadaniach i przykładach, stosujemy SATA i na nim omówimy proces tworzenia dysku. Aby utworzyć nowy wirtualny dysk:
– klikamy kontroler
– klikamy prawa ikonkę przy kontrolerze symbolizującą dysk twardy
– wybieramy Stwórz nowy dysk
– wybieramy format, rodzaj oraz lokalizacje pliku i pojemność
– tyle, dysk pojawia się w liście podpiętych pamięci masowych do naszej maszyny wirtualnej
Klikając na wpisie takiego dysku mamy dodatkowych kilka opcji:
Możemy zmienić dysk (niebieska ikonka na prawo), zmienić port do którego dysk jest podpięty, określić dysk jako SSD. Widzimy tu także lokalizacje dysku oraz rozmiar wirtualny i fizyczny. Jak widać zadeklarowane 50GB zajmuje na razie 2MB. U dołu okna mamy cztery ikonki pozwalające zarządzań min kontrolerami wirtualnymi w maszynie wirtualnej. Przykładowo jeśli zajdzie taka potrzeba możemy do maszyny dodać kontroler dyskietek i emulować ich obrazy. Jeśli posiadamy stare dyskietki, fizyczną stację dysków to za pomocą darmowych programów można wykonać obrazy takich dyskietek i używać ich w maszynie wirtualnej. Dobrym programem do tworzenia obrazów dyskietek jest RawriteWin.
System operacyjny w maszynie wirtualnej startuje z pierwszego dysku pierwszego kontrolera, choć można to zmienić podczas startu maszyny.
Jeśli do maszyny podpinamy więcej dysków twardych to operacja jest identyczna jak wyżej tyle, że wybieramy opcję „Wybierz istniejący dysk”. W kwestii obrazów ISO podobnie.
4. Instalacja systemu operacyjnego w maszynie wirtualnej
Nie różni się specjalnie od instalacji danego systemu na fizycznym komputerze.
5. Dodatki gościa
Aby uczynić maszynę wirtualną bardziej elastyczną mamy do dyspozycji coś, co nazywa się dodatki gościa (ang. Guest Additions). Dodatki te wbudowane są w VB i instaluje się je z menu działającej maszyny:
Dodatki dostępne są na Windows i Linux, a instaluje się ja jak zwykły program z napędu CD. Po wybraniu powyższej opcji w napędzie optycznym maszyny pojawia się płyta CD z oprogramowaniem dodatków:
Dla Windows uruchamiamy VBoxWindowsAdditions. Dzięki instalacji mamy płynniejszą obsługę myszki, płynniejszy obraz, oraz poniższe funkcjonalności.
Dla systemu Linux sprawa wymaga nieco więcej działań:
– najpierw należy wykonać aktualizację pakietów:
>apt update
– kolejny krok to instalacja pewnych zależności:
> apt install build-essential linux-headers-`uname -r`
Teraz można przystąpić do instalacji dodatków gościa:
– po wczytaniu obrazy ISO Guest Additions na pulpicie (o ile masz skonfigurowane okna) pojawi się ikona napędu CD VBox_GA:
– generalnie musimy uruchomić program VBoxLinuxAdditions.run
– trzeba to wykonać z konsoli z uprawnieniami administratora (root)
– otwieramy konsolę, logujemy się na root’a, przechodzimy do katalogu /media/nazwaaktualnegoużytkownikawoknach/VBox_GAs_wersja i wydajemy polecenie uruchomienia programu:
– jeśli napę CD nie pojawi się należy go zamontować ręcznie:
– utworzyć katalog dla montowanie cdrom np:
> mkdir /mnt/cdrom
> mount -t auto /dev/sr0 /mnt/cdrom
– teraz należy przejśc do tegoż katalogu
> cd /mnt/cdrom
– powinna w nim znaleźć się zawartość obrazu ISO Guest Additions
Instalatora dodatków wywołujemy z konta root:
> sudo ./VBoxLinuxAdditions.run
– po uruchominieniu VBoxLinuxAdditions.run powinniśmy dostać informacje jak niżej:
– po instalacji wymagane jest przeładowanie systemu
Czasem może pojawić się potrzeba skopiowania pliku instalatora dodatków na dysk celem poprawnej instalacji.
Dodatki można także spróbować z repozytoriów (Ubuntu):
apt-get install virtualbox-guest-X11 virtualbox-guest-utils virtualbox-guest-dkms
Dla systemu CentOS instalacje jest nieco inna:
https://www.tecmint.com/install-virtualbox-guest-additions-on-centos-8/
a. Współdzielone foldery
Jest to opcja udostępniania folderów z komputera hosta maszynie wirtualnej. Aby udostępnić np. katalog „d:\zdalny” maszynie wirtualnej wybieramy z menu:
i konfigurujemy dostęp do takiego folderu:
Automatyczne montowanie spowoduje, że Windows samoczynnie zamontuje ten folder (jak o zasób sieciowy) pod pierwszą wolna literą. Aby wymusić montowanie pod konkretna literą ustalamy ją w polu Mount point. Opcja „Ustaw na stałe” powoduje, że przy każdym uruchomieniu maszyny wirtualnej taki folder jest montowany. Jeśli włączymy opcje „Tylko do odczytu” to z takiego folderu możemy nie mieć możliwości uruchamiania instalatorów, które często tworzą pliki tymczasowe w swoim katalogu.
Jeśli pracujemy na systemie Linux to po utworzeniu takiego połączenia powinien się pojawić katalog o nazwie sf_XYZ w katalogu /media. Znaki XYZ oznaczają nazwę katalogu udostępnianego z komputera hosta. Jeśli maszynie wirtualnej udostępniono katalog d:\zdalny to w Linux pojawi się /mnt/sf_zdalny.
b. Współdzielony schowek oraz Przeciąganie i upuszczanie
Obie opcje dostępne są z menu Urządzenia i pozwalają na kopiowanie do i ze schowka pomiędzy maszyną wirtualną a hostem oraz na przeciąganie i upuszczanie plików z np pulpitu hosta do pulpitu gościa. Aby powyższe opcje działały należy wcześniej zainstalować dodatki gościa.
W trakcie pracy maszyny można:
– podłączać i odłączać nośniki optyczne
– urządzenia USB
– zmieniać ustawienia karty sieciowej (np zmienić z mostkowanej do NAT czyli jak gdyby przepiąć kabel sieciowy komputera z przełącznika do routera)
W trakcie pracy maszyny nie można:
– zmieniać ilości pamięci RAM
– dodawać lub usuwać wirtualnych dysków twardych
– zmieniać wielu jej parametrów
Sterowanie maszyną wirtualną
VirtualBox ustala specjalny klawisz sterujący tzw. HostKey i zazwyczaj jest to prawy Ctrl:
Za jego pomocą możemy wygenerować np kombinację Ctrl-Alt-Del, wstrzymać maszynę Host-P i inne co jest także dostępne z menu Maszyna
Screenshot
Przydatna opcja to zrzuty ekranu. Aby można było zrobić wygodny zrzut ekranu:
– PrintScreen: zawartość okna maszyny wirtualnej
– Alt-PrintScreen: zawartość aktualnego okna w maszynie wirtualnej
Aby powyższe działało poprawnie musi być zainstalowany dodatek gościa.
6. Archiwizacja maszyny
Po instalacji maszyny wirtualnej dobrze jest spakować dysk wirtualny – może się przydać w razie awarii aby uniknąć czasochłonnego procesu ponownej instalacji. Wirtualny dysk najczęściej jest zapisany w lokalizacji maszyny, a ta informację znajdziemy wybierając właściwości maszyny i sekcje Pamięć kolejno klikając na ikonie dysku:
Taki plik warto spakować do 7ZIP maksymalna kompresją:
7, Migawki
Migawka to zapisany stan maszyny a zwłaszcza stan dysku twardego. Pozwala na szybkie odtwarzanie systemu do stanu w momencie wykonania migawki. Rzecz wielce przydatna przy testowaniu systemów operacyjnych. Fizycznie migawka to osobny plik w jakim jest zapisywane wszystko co dzieje się z maszyną. Ten plik może osiągnąć wielkie rozmiary liczone w GB i dla tego trzeba podjąć decyzje o jego lokalizacji. Konfiguracja migawek:
Wybrać trzeba tylko folder z migawkami. Domyślnie to podfolder folderu maszyny wirtualnej. Aby wykonać migawkę:
Migawka zostanie utworzona. Od tego momentu pracujemy na tej konkretnej migawce. Jej przywrócenie powoduje powrót systemu operacyjnego i maszyny do stanu z momentu wykonania migawki. Aby odtworzyć migawkę trzeba maszynę wirtualną zatrzymać i z menu maszyny wybrać Migawki:
Dopiero wtedy w oknie po prawej pojawi się opcja odtwarzania migawek.
Przy próbie odtwarzania migawki VB proponuje utworzenie nowe. W zależności od potrzeb możemy skorzystać z takiej opcji.
Zarządzanie wirtualnymi nośnikami
Wszystkie używane i znane VB nośniki pamięci zgromadzone są Menedżer Nośników wirtualnych (menu Plik). To je można dodawać i usuwać a co najwazniejsze kopiować. Nie należy kopiować ręcznie obrazów wirtualnych dysków twardych czy dyskietek ponieważ każdy taki obraz ma swój niepowtarzalny identyfikator UUID. Ręcznie skopiowanie zdubluje ten ID i wczytanie bezpośrednio takiego nośnika nie będzie możliwe. W manadżeże widzimy także migawki związane z nośnikami. Aby wykonać kopię nośnika:
– menu Plik/Menadżer nośników wirtualnych
– zaznaczamy wirtualny dysk
– przycisk Kopiuj, pojawi się kreator dający dodatkowo możliwość zmiany formatu.
Wirtualne dyski można powiększać ale nie pomniejszać. Powiększenie dysku wykonuje się także w oknie menedżera nośników:
8. Klonowanie maszyny wirtualnej
Jeśli szybko potrzebujemy drugą, identyczną maszynę wirtualną można skorzystać z opcji klonowania. Do wykonania tej operacji maszyna wirtualna musi być wyłączona.
– menu Maszyna/Sklonuj
– w kreatorze wybieramy nazwę i lokalizację
– wykonujemy pełny klon
– decydujemy czy klonować tylko aktualny stan maszyny czy z migawkami
– po zakończeniu operacji należy w systemie sklonowanym operacyjnym odpowiedni ustawić nazwę systemu, adresy IP i inne parametry (o ile jest to wymagane)
